Benutten van de economische kansen rondom transities en maatschappelijke opgaven

De wereld verandert snel. Grote transities, zoals de energietransitie, digitalisering, de verschuiving van zorg naar gezondheid en de circulaire economie, zijn zowel uitdagingen als kansen. Deze veranderingen vragen om innovatieve, toekomstbestendige oplossingen. Ze bieden het Drentse bedrijfsleven nieuwe verdienmodellen én dragen bij aan maatschappelijke meerwaarde.
Drenthe wil economische kansen benutten die passen bij de kracht van onze regio. Dat doen we binnen het kader van de Regionale Innovatiestrategie voor Slimme Specialisatie (RIS3) en onder het motto: slim, groen met impact. De defensiesector biedt hierbij nieuwe mogelijkheden, mede dankzij nauwe samenwerking met het Rijk, kennisinstellingen en de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM).
Binnen Europese programma’s, zoals EFRO en Interreg JTF, zijn regelingen beschikbaar die bijdragen aan het versterken van het innovatievermogen van ondernemers. Belangrijke voorbeelden zijn de Valorisatieregeling en de Versneller Innovatieve Ambities (VIA).
Daarnaast werkt Drenthe actief mee aan projecten en ecosystemen die aansluiten bij de grote transities. Vanaf 2026 wordt het nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK) van de EU verder ingevuld. Wij blijven ons samen met de noordelijke partners inzetten om een volwaardige rol te spelen in het Europese investeringsbeleid vanaf 2028.

Drenthe stimuleert nieuwe economische activiteiten door bedrijven en kennisinstellingen te verbinden in regionale en bovenregionale ecosystemen. We zetten onder meer in op:

• Het project Konnect: versterking van de samenwerking tussen kennisinstellingen en mkb in een leer- en innovatiecultuur.
• De versterking van het digitale ecosysteem in Drenthe en Noord-Nederland. We zetten onder andere in op de versnelling van digitalisering van het mkb (weerbaarheid, innovatie en vaardigheden), de ondersteuning bij de uitvoering van noordelijke projecten (bijvoorbeeld de AI Hub) en de positionering van Drentse partijen bij ontwikkelingen rond futureproof computing.  
• De ontwikkeling van de Veiligheidscampus Assen, in samenwerking met Defensie en het onderwijs. Deze campus speelt in op nationale en Europese veiligheidsstrategieën en draagt bij aan innovatie, opleiden en kennisontwikkeling.

De EFRO-openstelling ‘Slimme Energiesystemen en duurzame energie’ biedt ondersteuning aan de uitvoering van diverse projecten die nieuwe oplossingen onderzoeken, ontwikkelen en beproeven.  Op het gebied van circulaire economie stimuleren we bedrijven om grondstofkringlopen te sluiten, afvalstromen te beperken en te innoveren in producten en diensten. Dit levert niet alleen milieuwinst op, maar ook nieuwe markten en banen.
De volgende initiatieven kunnen genoemd worden:

• European Circular Innovation Valley: internationale samenwerking aan circulaire missies;
• Noord-Nederland Verdient Circulair: programma gericht op circulaire bouw, bedrijventerreinen en ondernemerschap;
• Vereniging Circulair Groningen Drenthe: vereniging voor versnellen van en investeren in de transitie naar een circulaire economie in Noord-Nederland

Op basis van bovenregionale ecosystemen willen we ook de noodzakelijke kruisbestuivingen en verbindingen over de sectorgrenzen heen realiseren, waarmee nieuwe kansen worden gecreëerd. Zo maken innovaties in de Drentse chemie het mogelijk water als bron van circulaire materialen te benutten. Paques zet met behulp van organismen industrieel afvalwater om in grondstoffen voor bioplastics, Torwash zet natte afvalstromen (zoals slib) om in energie en grondstoffen. Een voorbeeld van cross-sectorale innovatie is project Care2Change. Hierin wordt samengewerkt aan verduurzaming van de zorg, onder andere via herbruikbare medische producten en circulaire productie.

We willen dat in Noord-Nederland vernieuwende economische initiatieven ontstaan die ook op Europees niveau onderscheidend zijn. We inspireren en verleiden bedrijven en partijen om economische kansen te pakken gekoppeld aan maatschappelijke opgaven en transities.
Dit doen we onder andere door publiciteit te genereren en webinars te organiseren voor nieuwe openstellingen van de Europese programma's.
Ook wordt gericht publiciteit gegenereerd bij een toekenning van subsidies voor een groot (noordelijk) ecosysteem project en dit gebeurt ook voor bedrijven die een beschikking ontvangen uit bijvoorbeeld een valorisatieregeling.
Verder organiseren we (mede) informatie- en netwerkbijeenkomsten/platformen waar bedrijven kennis en ervaringen kunnen delen en samenwerkingsmogelijkheden kunnen verkennen. Een voorbeeld is ‘De Week van de Circulaire Economie’ hiermee willen we bedrijven en organisaties inspireren om circulair te denken en te doen. We laten zien dat circulaire economie niet alleen bijdraagt aan duurzaamheid, maar ook economische kansen en nieuwe banen oplevert.

Het landelijk gebied bevindt zich in het hart van meerdere grote maatschappelijke transities: de verduurzaming van de landbouw, de energietransitie, woningbouwopgaven, klimaatadaptatie en de versterking van natuur en biodiversiteit. Deze veranderingen zijn noodzakelijk, maar hebben tegelijkertijd grote impact op de leefomgeving, de economische structuren en het toekomstperspectief van inwoners en ondernemers in deze gebieden. Veel mensen ervaren onzekerheid over hun bestaanszekerheid, werkgelegenheid of de toekomst van hun bedrijf, terwijl voorzieningen onder druk staan en jongeren de regio verlaten.
In Drenthe is er sprake van een toename van de leegstand van agrarische bedrijfsbebouwing als gevolg van schaalvergroting en bedrijfsbeëindiging in de landbouw. Deze vrijkomende bebouwing biedt kansen en uitdagingen voor het landelijk gebied op het gebied van woningbouw, bedrijvigheid, zorg, recreatie en natuur.
We willen samen met gemeenten aan de slag met het ontwikkelen van beleid en praktische werkwijzen hoe om te gaan met vrijkomende agrarische bedrijfsbebouwing. Doel is om (wellicht via een gebiedsgerichte aanpak) te komen tot duurzame herbestemming, knelpunten op te lossen en (ruimtelijke) keuzes te maken die bijdragen aan het vitaal en aantrekkelijk houden van het buitengebied.