CvdK: Goed functioneren als rijksorgaan en boegbeeld

De commissaris van de Koning (CvdK) speelt een verbindende rol in het openbaar bestuur. Als voorzitter van Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten bevordert zij de transparantie en betrouwbaarheid van de provinciale besluitvorming. In haar hoedanigheid als rijksorgaan voert zij rijkstaken en medebewindstaken uit, zoals vastgelegd in de ambtsinstructie.
De CvdK vervult ook een verbindende rol met het Koninklijk Huis en onderhoudt relaties met overheden, maatschappelijke organisaties en inwoners. Deze representatieve taken zijn van belang voor de zichtbaarheid van het bestuur en de verbinding met de samenleving.
In 2026 zetten wij in op continuïteit en versterking van deze rollen. Daarbij spelen actualiteiten zoals de komst van een nieuwe CvdK, de opvangopgave uit de Spreidingswet en een integrale aanpak van ondermijning een belangrijke rol. We bieden hiervoor de nodige ondersteuning en randvoorwaarden.

Rijkstaken
De CvdK voert diverse rijkstaken uit namens het Rijk. Het gaat onder meer om:

• (Her)benoeming van burgemeesters;
• Secundair toezicht op de Veiligheidsregio Drenthe;
• Advies bij Koninklijke onderscheidingen;
• Begeleiding van koninklijke bezoeken;
• Bevordering van bestuurlijke integriteit;
• Voorzitterschap van de provinciale regietafel asielopvang.

Wij zorgen voor de ondersteuning en middelen die nodig zijn om deze taken zorgvuldig en effectief te vervullen.

Nieuwe commissaris van de Koning
In 2026 ligt de focus op het inwerken van de nieuwe commissaris. Er wordt een gestructureerd programma uitgevoerd, gericht op:

• Kennismaking met provincie, inwoners en opgaven;
• Relatieopbouw met overheden en maatschappelijke partners;
• Verdieping in actuele dossiers en bestuurlijke processen.

Burgemeesterszaken
De CvdK begeleidt een zorgvuldig verloop van de (her)benoemingsprocedures van burgemeesters. Dit betreft in 2026 in elk geval de burgemeesters van Assen en Tynaarlo.
Daarnaast investeren we in:

• Kennisbevordering voor vertrouwenscommissies en griffiers;
• Onderhoud van een breed netwerk potentiële (waarnemend) burgemeesters;
• Ondersteuning bij klankbordgesprekken.

Aanpak ondermijning
Criminelen zijn vindingrijk en voortdurend op zoek naar nieuwe gelegenheden voor financieel gewin. Daarbij maken zij vaak misbruik van bestaande maatschappelijke structuren, wat de fundamenten van onze rechtsstaat ondermijnt. Daarom is het van groot belang dat de provinciale organisatie weerbaar is tegen ondermijning – niet alleen op beleidsmatig niveau, maar ook in de dagelijkse uitvoering van processen zoals subsidieverlening, aanbestedingen, (vastgoed)transacties en vergunningverlening.
Op basis van eerdere besluitvorming is voor de jaren 2024 en 2025 tijdelijk extra capaciteit vrijgemaakt om ondermijning effectiever aan te pakken en de Wet Bibob beter toe te passen. Dankzij deze inzet kunnen we versnelling aanbrengen in de aanpak van ondermijning en versterking van onze preventieve en repressieve maatregelen. De rol van de provincie op dit terrein wordt steeds duidelijker. Dit onderstreept de urgentie van deze opgave, ook voor onze organisatie.
Om blijvende resultaten te behalen en structurele veranderingen te realiseren, is een meerjarige aanpak noodzakelijk. Behaalde resultaten en geleverde inspanningen bevestigen dit. Daarom willen wij onze visie en beleidskaders voor de aanpak van ondermijning vastleggen in een vierjarig beleid, ondersteund door concrete uitvoeringsagenda’s.

Natuurbrandpreventie
Door klimaatverandering neemt het risico op onbeheersbare natuurbranden toe. Het Rijk onderkent deze ontwikkeling en stimuleert daarom een integrale aanpak. Deze richt zich niet alleen op het verkleinen van de kans op brand, maar ook op het beperken van de impact ervan, bijvoorbeeld door het creëren van bufferzones tussen natuur en bebouwing, het waarborgen van voldoende bluswatervoorzieningen en het verbeteren van ontsluitingsroutes. Voor 2024-2029 is €70 miljoen beschikbaar via de LVVN-begroting. Drenthe ontvangt ca. €600.000,-- per jaar (voor procesaanpak en beheermaatregelen), mits er een goed onderbouwde aanpak ligt.
Binnen IPO-verband is afgesproken dat provincies, gelet op hun verantwoordelijkheid op het gebied van natuurbeleid, een regierol gaan vervullen in deze preventieve aanpak. Hierbij is nauwe inhoudelijke betrokkenheid nodig van partners zoals de Veiligheidsregio Drenthe, natuur beherende organisaties en gemeenten. In 2025 is gestart met het formuleren van een gezamenlijke ambitie en het maken van afspraken over de benodigde inspanningen. Dit moet in 2026 resulteren in een integraal natuurbrandbeheersingsplan voor Drenthe.

Asiel en vluchtelingen
De opvang van asielzoekers en Oekraïense ontheemden blijft ook in 2026 een actuele en maatschappelijke opgave. Provincies hebben hierin een verbindende rol, sinds de invoering van de Spreidingswet op 1 februari 2024. De CvdK vervult hierin een wettelijke taak als voorzitter van de Provinciale Regietafel Asiel (PRT). In 2024 is in Drenthe, in goed overleg met de gemeenten, de ‘Drentse puzzel’ opgesteld: een verdeling van de opvangopgave op basis van solidariteit, draagkracht en lokale omstandigheden. De uitvoering ligt nu bij de gemeenten.
De toekomst van de Spreidingswet is onzeker, door het voornemen van de minister om deze wet in te trekken. Daardoor ontstaat onduidelijkheid over zowel de wettelijke taakverdeling als de financiële middelen. Wij blijven ons, samen met andere medeoverheden, inspannen voor een structurele, eerlijke en haalbare aanpak van asielopvang.
In 2026 continueren wij de:

• Praktische ondersteuning van gemeenten via een projectleider;
• Continuering van de ondersteuning voor Oekraïense ontheemden, met aandacht voor zorg, welzijn en onderwijs;
• Scholing en deskundigheidsbevordering van (gemeentelijke) opvangprofessionals.

Koninklijke betrokkenheid
We streven naar een sterke verbinding tussen het Koninklijk Huis en de inwoners van Drenthe. Door koninklijke bezoeken en activiteiten te ondersteunen, zorgen we voor bijzondere ontmoetingen tussen het Koninklijk Huis en de mensen in Drenthe. Dat zijn mooie momenten om te laten zien waar we als provincie trots op zijn.
Daarnaast ondersteunen wij:

• Voorbereiding en uitreiking van Koninklijke onderscheidingen;
• Aanvragen voor predicaten voor Drentse personen en organisaties.