Programma 7 beleidsopgaven

Sociaal Drenthe voor iedereen

Inleiding

Als provincie zijn we betrokken bij onze inwoners en voelen wij ons verantwoordelijk om bij te dragen aan de sociale opgaven en de brede welvaart in onze provincie. Dit doen we in nauwe samenwerking met onze inwoners en partners, daar waar we van meerwaarde zijn en in een rol die past. Door samen te werken en onze krachten te bundelen vergroten we onze slagkracht, niet alleen in Drenthe, maar ook richting het Rijk. Samen bouwen we aan een Drenthe voor elkaar!  
Op 10 juli 2024 is de Sociale Agenda 2024-2029 vastgesteld. In deze agenda staat de provinciale inzet voor de komende periode op hoofdlijnen beschreven. We kiezen voor een meerjarige programmatische aanpak, waarbij we een plus zetten op lopende programma’s en waar nodig initiëren we programma’s. Daarbij streven we naar innovatieve oplossingen voor grote uitdagingen, zoals het behouden en versterken van naoberschap, het verbeteren van bestaanszekerheid, gelijke kansen voor iedereen, toegankelijke en betaalbare zorg voor iedereen, en een inclusieve samenleving waarin iedereen gelijkwaardig is. Om de Brede welvaart in de regio te verbeteren leggen we bij de uitvoering van de Sociale Agenda zoveel mogelijk verbinding met de regionale programma’s Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe (2024-2027), Regio Deal Zwolle (2024-2027), Regio Deal Noord-Drenthe (2026-2029) en de Sociale Agenda in het kader van Nij Begun.

Wat willen we bereiken en wat gaan we doen?

Doelstelling 7.02.01 Sociale Agenda algemeen

Vanuit de Sociale Agenda leveren we een bijdrage aan de sociale opgaven en daarmee de Brede welvaart in Drenthe. Om dit in de regio te verbeteren leggen we daarom zoveel mogelijk verbinding met de regionale programma’s Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe (2024-2027), Regio Deal Noord-Drenthe (2026-2029) Regio Deal Zwolle (2024-2027) en de Sociale Agenda in het kader van Nij Begun. Ook vanuit andere beleidsterreinen van de provincie kijken we naar slimme koppelingen, zoals wonen, onderwijs, sport en bewegen, openbaar vervoer, energie, cultuur en landelijk gebied. Een goed voorbeeld is het Dorpsvernieuwingsfonds. Bij de uitvoering van de Sociale Agenda worden we structureel ondersteund door onze steunorganisaties BOKD, CMO STAMM/Trendbureau Drenthe en Zorgbelang Drenthe. Vanuit ieders expertise leveren zij jaarlijks een integrale bijdrage aan de doelen van de Sociale Agenda.
Onze inzet:  

  • Aansluiten bij bovengenoemde regionale programma’s en andere beleidsterreinen;
  • Met onze provinciale steunorganisaties BOKD, CMO STAMM/Trendbureau Drenthe en Zorgbelang Drenthe ondersteunen wij inwoners, gemeenten en maatschappelijke organisaties met onder andere advies en onderzoek.

Doelstelling 7.02.02 Naoberschap: behouden en versterken

Drenthe heeft een krachtige, initiatiefrijke samenleving. Betrokkenheid en de inzet van onze inwoners zijn essentieel voor alle grote thema’s in de samenleving. Inwonerskracht is iets waar we zuinig op moeten zijn. Daarom streven we naar het behoud en versterken van deze inwonerskracht. Op de lange termijn beogen we sterke lokale gemeenschappen, waarin inwoners samen met (maatschappelijke) steunorganisaties en overheden een prettige en leefbare omgeving vormen.   
Onze doelen:  

  • Versterken ondersteuning vrijwilligers en bewonersinitiatieven;  
  • Meer structurele inbreng van bewoners in beleid;
  • Overheden participeren meer in initiatieven van inwoners.  

Onze inzet:

  • Met de Subsidieregeling Bewonersinitiatieven blijven we in samenwerking met gemeenten bewonersinitiatieven ondersteunen die een bijdragen leveren aan Naoberschap in wijken, buurten en dorpen in Drenthe;
  • Met Hét compliment van Drenthe blijven we de inzet van vrijwilligers waarderen;
  • Met de Subsidieregeling Podium Platteland blijven we initiatieven op het snijvlak van cultuur en sociaal ondersteunen;
  • Het aanjagen van een (domeinoverstijgende) ondersteuningsstructuur voor vrijwilligers en bewonersinitatieven;
  • Met het innovatiebudget blijven we meerjarige programma’s stimuleren die een substantiële bijdrage leveren aan de doelen van het thema Naoberschap.

Doelstelling 7.02.03 Bestaanszekerheid: basis voor gelijke kansen

Het versterken van bestaanszekerheid van inwoners vraagt om een integrale aanpak op alle niveaus en is dan ook een rode draad in ons provinciale beleid (wonen, energie, zorg en openbaar vervoer). We werken samen met de Drentse gemeenten aan de doorbraken en blijvende verbeteringen die nodig zijn voor deze integrale aanpak van bestaanszekerheid. Binnen de Sociale Agenda ligt de focus op een goede toekomst voor kinderen en het doorbreken van vicieuze cirkels.
Onze doelen:

  • Verminderen van armoede;
  • Verbeteren van kansengelijkheid in het onderwijs;
  • Verminderen van laaggeletterdheid en versterken van basisvaardigheden;
  • Stimuleren van talentontwikkeling bij jongeren.

Onze inzet:

  • Samen met gemeenten en het onderwijsveld werken wij aan het verstevigen van de driehoek thuis-   buurt-school via verdere invulling en uitvoering van de Gelijke Kansen Agenda Drenthe. Daarbij zetten wij in op inzet van een coördinator en inrichting van een bestuurlijk Gelijke Kansen Agenda-overleg waar onderwijs en overheden samenkomen;
  • We verkennen hoe de Kansen voor Kinderen-aanpak in Drenthe kan worden verbreed;
  • In de VDG-portefeuille Participatie, Schulden en Integratie (PSI) leggen we het accent op kennisdeling, het versnellen van goede aanpakken elders (‘kort-cyclisch leren’) en het slimmer benutten van elkaars kennis en kunde om armoede in Drenthe te verminderen. De VDG ontvangt hiervoor een subsidie om een procesbegeleider aan te stellen die hierbij helpt;
  • We blijven het Bondgenootschap voor een geletterd Drenthe ondersteunen;
  • We blijven de Alliantie van Kracht meerjarig ondersteunen;
  • Initiatieven die bijdragen aan digitalisering en (digitale) laaggeletterdheid stimuleren we;
  • Met het Innovatiebudget blijven we initiatieven en plannen ondersteunen die een bijdrage leven aan de doelen van dit thema.

Doelstelling 7.02.04 Gezondheid: preventie en bereikbare zorg voor iedereen

Gezondheid is voor iedereen belangrijk. Het helpt mensen om een goed leven te leiden, zelf en met elkaar. Wanneer deze gezondheid wankelt, wil iedereen rekenen op kwalitatief goede, toegankelijke en betaalbare zorg. Deze zorg staat echter landelijk en regionaal onder toenemende druk als gevolg van vergrijzing en een tekort aan zorgpersoneel. Een transformatie in het zorglandschap is daarom noodzakelijk! Binnen de Gezonde Marke werken we daarom samen met inwoners, gemeenten, zorg- en welzijnsinstellingen en zorgverzekeraars aan het verwezenlijken van ‘De Drentse Droom’: In 2040 hebben kwetsbare groepen er 10 gezonde levensjaren bij gekregen, welzijn en welbevinden is voor iedereen versterkt en alle inwoners van Drenthe hebben gelijke kansen op passende zorg.  
Onze doelen:

  • Inwoners leven langer in goede gezondheid en hebben toegang tot betaalbare zorg;
  • Alle inwoners van Drenthe hebben gelijke kansen op passende zorg;
  • In 2027, bij de uitkomst van de volgende gezondheidsmonitor, is het percentage Drentse jongeren dat zich gezond voelt substantieel gestegen.  

Onze inzet:

  • Als partner van De Gezonde Marke leveren we een bijdrage aan de doelstellingen die zijn genoemd in de Werkagenda van De Gezonde Marke;
  • We stimuleren Domein Overstijgende Samenwerking (DOS) in Drenthe;
  • In samenwerking met De Gezonde Marke en overige zorg- en welzijnspartners zetten we in op gezamenlijke lobby richting het Rijk;
  • We ondersteunen initiatieven die gericht zijn op het verbeteren van de mentale gezondheid, specifiek van jongeren;
  • We stimuleren het meerjarige programma Zorgzame Gemeenschappen;
  • We blijven de meerjarige aanpak van Hulp op en om Scholen ondersteunen;
  • We verkennen de meerjarige aanpak van de Gezonde School i.s.m. de Gezonde Marke en scholen;
  • Kennisdeling en agendering via het Drents Platform Mantelzorg blijven we doen;
  • Samen met partners geven we uitvoering aan het ondertekende Convenant Dementievriendelijk Drenthe 2023-2026;
  • Met de subsidieregeling Bewonersinitiatieven blijven we in samenwerking met gemeenten, bewonersinitiatieven ondersteunen die een bijdrage leveren aan gezondheid in wijken, buurten en dorpen in Drenthe;
  • Met het innovatiebudget blijven we programma’s ondersteunen die een substantiële bijdrage leveren aan de doelen van het thema Gezondheid.

Doelstelling 7.02.05 Inclusie & Diversiteit: Niemand is gelijk, maar iedereen is gelijkwaardig

We streven naar een inclusieve samenleving waarin iedereen welkom is, iedereen meedoet en iedereen erbij hoort. Met respect voor elkaar. Niet iedereen is gelijk, maar wel gelijkwaardig.
Ons doel:

  • Versterken van een inclusieve samenleving.

Onze inzet:

  • We continueren de inzet van de Stichting Drentse Adviesraad Inclusie (DAR);
  • We zetten ons in voor sociale veiligheid in Drenthe via de meerjarige aanpak Veilige School Drenthe;
  • De wereldwijde campagne Orange the World tegen geweld tegen vrouwen blijven we ondersteunen;
  • We blijven nauw samenwerken met Discriminatie.nl Drenthe, de gemeenschappelijke antidiscriminatievoorziening (ADV) in Drenthe.  
  • De inzet van de Regenboogambassadeur continueren we;
  • Met de subsidieregeling Regenboogprojecten stimuleren we activiteiten die een bijdrage leveren aan het versterken van de maatschappelijke positie van LHBTIQA+-inwoners in Drenthe;
  • We organiseren kennis- en leerbijeenkomsten rondom inclusie en toegankelijkheid;
  • We maken ondertiteling van de tv-nieuwsuitzendingen van Drenthe Nu mogelijk;
  • We ondersteunen en faciliteren de Drentse gemeenten bij het ontwikkelen van duurzaam Drents inclusiebeleid;
  • Initiatieven die een bijdrage leveren aan een inclusievere en toegankelijkere samenleving in Drenthe stimuleren we;
  • We ondersteunen initiatieven gericht op nieuwkomers en statushouders die integratie in de samenleving en begeleiding naar werk bevorderen;
  • Met het innovatiebudget programma’s ondersteunen die een substantiële bijdrage leveren aan de doelen van het thema Inclusie & Diversiteit.

Welke feiten en cijfers zijn er?

 
Het is belangrijk om de resultaten en effecten van de Sociale Agenda 2024-2029 zichtbaar te maken, te leren en te verantwoorden. We kiezen voor een realistisch haalbare benadering op basis van ‘tellen en vertellen': een combinatie van cijfers en verhalen. Hierbij maken we zoveel mogelijk gebruik van de informatie die al voorhanden is. We hanteren hiervoor drie pijlers: de monitoring Brede Welvaart, de outputmeting van de inspanningen van programma's en activiteiten (via de reguliere P&C-cyclus) en de impactmeting van programma's en activiteiten in de Drentse samenleving (via verhalen). Van de uitkomsten doen we jaarlijks verslag en gebruiken we voor de evaluatie en bijsturing. 

Brede welvaart zien wij als een belangrijk kompas en dit helpt om in kaart te brengen wat de sociale opgaven in Drenthe zijn. Cijfers over de brede welvaart laten duidelijk zien dat elke regio verschillend is. Dit zien we ook terug in de sociale opgaven binnen Drenthe. Zo weten we dat getalsmatig armoede, kansenongelijkheid en laaggeletterdheid relatief voorkomt op bepaalde plekken, zoals in Zuidoost-Drenthe.  

Enkele belangrijke kengetallen zijn: 

  • Meer dan 50% van de Drenten zijn actief als vrijwilliger: dit komt neer op ruim 260.000 vrijwilligers; 
  • Ruim 60.000 Drenten ervaren moeite met rondkomen (15,6%) en ruim 16.000 Drenten hebben te maken met problematische schulden. Armoede speelt overal en komt in elke gemeente voor; 
  • De jeugd heeft de toekomst: Drenthe telt bijna 130.000 jongeren (0 t/m 27 jaar): voor hen bouwen we aan een stevige basis voor kansengelijkheid, ongeacht de achtergrond; 
  • Over het algemeen zijn Drenten tevreden over hun gezondheid: ruim 70% geeft aan hun gezondheid als (zeer) goed te ervaren. Bijna 35 procent van de inwoners heeft te maken met één of meerdere langdurige ziekten of aandoeningen; 
  • In 2040 wordt verwacht dat er nog slechts vijf potentiële mantelzorgers beschikbaar zijn voor elke zorgbehoevende oudere. In 2020 waren dit er gemiddeld nog 13 en in 2025 is dit verder gedaald naar 11; 
  • De helft van de jongeren (50%) ervaart stress en een derde van de jongeren heeft te maken (gehad) met mentale klachten; 
  • Discriminatie komt helaas nog steeds veel voor: één op de tien Drenten heeft afgelopen jaar discriminatie ervaren en het aantal meldingen van discriminatie neemt toe. Drenthe is de eerste provincie van Nederland met een regenboogambassadeur; 
  • Verreweg de meeste Drenten (82%) voelen zich thuis in hun dorp of wijk. 

Met wie werken we samen?

Onze aanpak is aanvullend op de inzet van inwoners, gemeenten en maatschappelijke organisaties.  
We werken samen met o.a.: 
De Vereniging Drentse Gemeenten (VDG); Drentse gemeenten; CMO STAMM; Zorgbelang Drenthe; Brede Overleggroep Kleine Dorpen (BOKD); SportDrenthe; Biblionet Drenthe; Kunst en Cultuur Drenthe; IVN Drenthe; Drentse Jongerenraad (JAR); Denktank 60+ Noord; Sterk uit armoede; Kennisnetwerk Krachtig Noord-Nederland (KKNN); Bewonersraad Kracht van de Veenkoloniën; Bondgenootschap voor een geletterd Drenthe; Regiegroep Drentse Onderwijskwaliteit; Onderwijsraad Drenthe; Zilveren Kruis; GGD Drenthe; Drents Zorglandschap; Drentse Gezondheidstafel; Netwerk Drenthe Samen Gezond; Netwerk Dementie Drenthe; Drents Platform Mantelzorg; Drents Netwerk Positieve Gezondheid; Drentse Adviesraad Inclusie (DARI); Discriminatie Drenthe; Regenboogambassadeur; Proscoop; Gezonde Marke; Alliantie van Kracht; Kennisplatform Armoede Drenthe; Drentse welzijnsorganisaties; Drentse voedselbanken; Zorginnovatieforum 

Wat mag deze beleidsopgave kosten?

7.02 Sociaal Drenthe voor iedereen

Bestaand beleid 2026

Nieuw beleid 2026

Saldo begroting 2026

Lasten

5.037.312

500.000

5.537.312

Doelstelling 7.02.01 Sociale Agenda algemeen

2.495.081

500.000

2.995.081

Doelstelling 7.02.02 Naoberschap: behouden en versterken

901.000

901.000

Doelstelling 7.02.03 Bestaanszekerheid: basis voor gelijke kansen

652.852

652.852

Doelstelling 7.02.04 Gezondheid: preventie en bereikbare zorg voor iedereen

590.000

590.000

Doelstelling 7.02.05 Inclusie & Diversiteit: Niemand is gelijk, maar iedereen is gelijkwaardig

398.379

398.379

Saldo

5.037.312

500.000

5.537.312

Toelichting nieuw beleid 2026

Nieuw beleid 2026

2026

B01. Motie: Impuls voor Circulaire Dorpsinitiatieven en Dorpshuizen in Drenthe (2025-37)

Uw Staten hebben de motie Impuls voor Circulaire Dorpsinitiatieven en Dorpshuizen in Drenthe aangenomen. Daarmee vraagt u om initiatieven in dorpen en wijken extra te ondersteunen die bijdragen aan lokale verduurzaming, sociale samenhang en biodiversiteit.
In de Begroting 2026 wordt hiervoor een nieuwe regeling opgenomen. Deze regeling biedt inwoners en vrijwilligersorganisaties in dorpen de mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor circulaire projecten. Het gaat bijvoorbeeld om projecten die energie besparen, kringlopen sluiten of de leefomgeving groener maken. De regeling loopt twee jaar en wordt daarna geëvalueerd op impact en bereik.

Daarnaast wordt uit de Reserve voor algemene doeleinden een Dorpskrachtfonds ingesteld van € 500.000,-- voor de periode 2025-2027. Dit fonds is bedoeld om dorpshuizen te ondersteunen bij hun verduurzamingsopgave. Dorpshuizen zijn belangrijk als ontmoetingsplek en worden vaak gerund door vrijwilligers. Zij hebben te maken met stijgende energiekosten en een grote verduurzamingsopgave.
Tot slot start de provincie een inventarisatie naar de knelpunten die dorpshuizen ervaren bij de energietransitie. De uitkomsten daarvan worden gebruikt voor nieuwe ondersteuningsmaatregelen. Dekking vindt plaats uit de Reserve voor algemene doeleinden.

500.000

Totaal

500.000

Deze pagina is gebouwd op 09/24/2025 13:07:44 met de export van 09/24/2025 13:02:12